België en Nederland zijn pure waterlanden. Dit betekent dat ook wij als inwoners zijn opgegroeid met overal om ons heen water. Dit heeft voor- en nadelen. Iedereen woont in de buurt van een plas waar in de zomer verkoeling gevonden kan worden. Tegelijkertijd betekent dit ook dat we door regenbuien in de zomer regelmatig binnen een boek moeten lezen in plaats van in de achtertuin. De laatste jaren is dit echter aan het veranderen.
Zo werden het afgelopen jaar vele warmterecords verbroken. In Nederland was het de zonnigste lente ooit en in Ukkel werd de warmste septemberdag sinds het begin van de metingen geregistreerd. Zeker nu we dit jaar door corona aangemoedigd werden om vakantie in eigen land te vieren werd dit weer over het algemeen verwelkomd. De opblaasbadjes kwamen tevoorschijn en er werd volop genoten van de zon. Van jongs af aan leerden we tenslotte dat deze zonnige momenten spaarzaam zijn, dus moeten we er het meeste van maken.
Echter sneuvelen er de laatste jaren opvallend veel warmterecords. Dit was de derde droge zomer op rij en ondanks het genot dat het bracht, worden de negatieve effecten langzaam zichtbaar. Zo staat het (grond)water in België en Nederland veel lager dan normaal. Dit heeft negatieve effecten voor de landschappen en verschillende diersoorten die er leven. Daarnaast ondervinden ook de boeren de gevolgen van de droogte.
Daartegenover staat dat hevige onweders frequenter voorkomen en rioleringen de overvloedige regenval niet meer te baas kunnen. Dit zorgt ervoor dat een verandering in de denkwijze van de overheid en beheerders van de waterstand nodig is. Waar er vroeger werd gesproken van een strijd tegen het water en er land gewonnen moest worden, is het tegenwoordig meer een dualiteit tussen tegen- en vasthouden.
De strijd tegen water in de lage landen wordt door de klimaatverandering zodoende omgevormd tot een samenwerking met het water. Afvalwater wordt direct gereinigd en opgeslagen, overtollig regenwater wordt opgeslagen in waterreservoirs onder infrastructuurprojecten zoals rotondes en met behulp van moderne technologie wordt irrigatie van tuinbouw specifieker toegepast. Er wordt daarbij regelmatig op een innovatieve manier gebruik gemaakt van bestaande projecten om ook op andere gebieden een effectieve transitie te bewerkstelligen. Met als doel om afvalwater een functie te geven en het algemene waterverbruik terug te dringen.
Ook projecten van Interreg Vlaanderen-Nederland dragen op verschillende manieren bij aan deze doelen. Zoals bijvoorbeeld met projecten die afvalwater hergebruiken. Het project F2AGRI leidt industrieel gezuiverd afvalwater naar de akkers van land- en tuinbouwers. Er werd hiervoor een bufferbekken van 150.000 m³ aangelegd en 24 kilometer aan leidingen. Het doel van het project is om op deze manier 120 boeren te voorzien van water zonder dat het grondwater moet worden aangesproken. Daarnaast onderzocht het project I-QUA onder andere de mogelijkheden tot het hergebruik van het afvalwater van een wasstraat en het gebruik van een mobiele zuiveringsinstallatie voor tijdens grote evenementen.
Een andere manier om het milieu te ontlasten is door het waterverbruik terug te dringen. Het project RECUPA richt zich specifiek op het verduurzamen van het watergebruik van de aardbeienteelt. Het doel is om een gesloten watercircuit te ontwikkelen, waardoor het grondwaterverbruik wordt geminimaliseerd en de voedingsstoffen kunnen worden hergebruikt. Een bijkomend voordeel is dat dit de lozing van gewasbeschermingsmiddelen terugdringt.
Tenslotte wordt er ook gekeken naar de waterafvoer om vervuiling tegen te gaan. Op sommige plekken loopt het rioolstelsel over en komt dit in het slootwater terecht. Het vervuilde water tast de fauna en flora aan in de beeklopen. Het project IMPAKT! brengt eerst de waterlopen in beeld, vervolgens kan aan de hand van modellen en metingen het effect van maatregelen bepaald worden. Deze maatregelen kunnen dan ook toegepast worden in andere delen van Vlaanderen en Nederland.
Dit is maar een greep uit de vele projecten die zich richten op een duale samenwerking met water die erop gericht is om het aan de ene kant tegen te houden en op andere plaatsen juist vast te houden. Het toont dat er vele uiteenlopende ideeën zijn voor de verschillende sectoren. Door verschillende projecten te ondersteunen ontstaat een gezonde competitie, waarna de geslaagde projecten op grotere schaal toegepast kunnen worden. Indien we hierin slagen kunnen we voorkomen dat de strijd met het water verder wordt omgevormd tot een strijd om het water. Want alleen door op dit moment innovatieve oplossingen te ontwikkelen kunnen we waarborgen dat een vakantie in de eigen regio waardevol blijft. Tenslotte kunnen we hier alleen van genieten zo lang de waterrijke omgeving niet ten onder gaat aan droogte.
