Het gaat niet goed met de bijen en andere bestuivers. Nochtans zijn ze uiterst belangrijk voor een goede vruchtzetting en voor een mooie vorm van appelen en vooral peren. Is de vorm niet goed, dan ook de prijs niet. De fruittelers hebben er dus alle belang bij goed voor hun bestuivers te zorgen. Dit was dan ook het doel van het Interregproject Meer Natuur voor Pittig Fruit.
Biodiversiteit en economie hand in hand
De fruitteelt is een omvangrijke sector in de grensregio. Van Zeeland tot Limburg over Hageland en Haspengouw worden belangrijke delen van het landschap gedomineerd door fruitplantages. Maar de fruitteelt staat ook al enkele jaren onder druk: vorstschade, hagel, boycot door Rusland, … Daar bovenop stelt de sector vast dat hun natuurlijke bondgenoten voor de bestuiving het steeds meer laten afweten.
Een aantal partijen uit de grensregio hebben hun kennis rond bestuivers samengelegd en zijn naar de telers getrokken met een pakket aan maatregelen om het tij te keren. Onder coördinatie van Regionaal landschap Zuid-Hageland werkten de regionale landschappen van Noord-Hageland en Haspengouw en Voeren en de stichtingen Natuurrijk Limburg en Landschapsbeheer Zeeland een project uit dat én biodiversiteit moest versterken én zorgen voor een betere omgeving voor bestuivers. Zij kregen daarbij steun van het Proefcentrum voor de Fruitteelt voor wetenschappelijke opvolging en advies.
Meer dan 120 telers deden mee
Het pakket aan maatregelen dat aan telers werd voorgesteld was divers (bijenhotels, heuvelwanden voor zandbijen, bloemenweiden, aangepast maaibeheer, randbeplanting, hagen, bossages, …). Deze aanpak liet toe dat elke teler in functie van zijn terrein een keuze kon maken van toe te passen acties, eventueel later ook nog uit te breiden. Het succes van deze formule blijkt uit de massale deelname van telers in elke subregio. Het is duidelijk dat de meeste telers er niet langer van overtuigd hoeven te worden dat de natuur hun bondgenoot kan zijn.
De projectpartners bleven de effecten van de maatregelen ook verder opvolgen. Zo werd de bezetting van bijenhotels gemonitored, ging men ook evalueren welke materialen best worden gebruikt, hoe parasieten best kunnen vermeden worden, welke locaties meest geschikt bleken, hoeveel hotels meest effectief zijn in functie van de oppervlakte van het terrein, … De opgedane kennis werd ook verspreid via website, publicaties en informatievergaderingen.
Ook gemeenten en burgers hebben een rol
Fruitplantages zijn uiteraard geen eilanden en bestuivers blijven evenmin binnen de grenzen van het bedrijf. Daarom is ook de bredere omgeving zo belangrijk voor een gunstige ontwikkeling van de bestuiverspopulaties. Hier kunnen dan gemeenten een bijdrage leveren door aangepast bermbeheer, het behoud van holle wegen en bossen, hagen en houtkanten. De gemeenten waren daarom ook heel uitdrukkelijk een doelgroep in het project. Ook aan hen werd advies verleend en ook zij konden kiezen uit een maatregelenpakket. Het moet gezegd dat de bereidheid om een steentje bij te dragen bij de meeste gemeenten erg groot was.
Het zelfde geldt voor burgers. Of bestuivers een goede kans op overleven hebben wordt ook in grote mate bepaald door de wijze waarop particulieren hun tuinen inrichten en onderhouden. Zo weinig mogelijk of geen herbiciden, variatie in bloemen en struiken en niet alleen een glad gazon, ruimte voor bomen, … Ook particulieren kunnen voor nestgelegenheid zorgen voor bestuivers met bijenhotels en bijenwanden. Een succesvolle manier om burgers te betrekken bij het project was via de scholen. In het project werden dan ook heel wat campagnes opgezet met en in scholen. Het enthousiasme van de kinderen zet zich automatisch over op de ouders.
Blijvende inzet op bestuivers nodig
Het project leverde interessante resultaten en inzichten. Een belangrijk aandeel van de fruittelers en gemeenten is mee en wenst de acties verder te zetten. Maar een gedegen begeleiding en opvolging is noodzakelijk omdat de ervaring nog pril is en heel wat zaken nog verdere opvolging vereisen om met meer zekerheid te kunnen besluiten welke maatregelen nu het meest efficiënt zijn. Een aantal provinciebesturen hebben het belang van continuering al erkend (Zeeland, Limburg) en de nodige middelen in het vooruitzicht gesteld. Dit verdient navolging.
Meer informatie: https://www.pcfruit.be/nl/meer...
